Het is een muziekfestijn dat bijna drie uur, vandaar het vroege startuur van de film om 13.00u
Het is een muziekfestijn dat bijna drie uur, vandaar het vroege startuur van de film om 13.00u
Het is deze vorm van spreken die we graag centraal willen stellen als patiënten en buurtbewoners elkaar ontmoeten. Je ziet tijdens de korte momenten in Man bijt Hond dat het verschil tussen de mensen blijft bestaan en het is prettig om dit verschil te zien. De verwondering op de gezichten van de deelnemers aan het programma is vaak niet weg te steken. Als kijker heb je het grootste deel van de tijd een glimlach op de mond.
De korte ontmoeting is niet voldoende om iemand echt te leren kennen. Vanuit deze korte ontmoeting breng je iemand automatisch in een categorie: “dat is geen gemakkelijke om mee samen te leven”, “dat is een vriendelijke”… Je kan je uiteraard vergissen, maar er blijft één rode draad doorheen het hele programma: hoe verschillend mensen ook zijn, een ontmoeting is altijd mogelijk. Het meest extreme voorbeeld is het onderdeel waarbij een pratende valies er in slaagt de gesprekspartner zijn levensverhaal te doen vertellen. Je ziet duidelijk hoe degene die naast de valies zit zich bewust is van de “vreemde” situatie, maar terwijl toch blijft doorpraten. Ik meende bij enkele mensen zelfs te zien dat ze heel blij waren met deze vreemde gesprekspartner. Elke Belg is gelijk voor de wet maar dat betekent niet dat we niet verschillend mogen zijn. Dit verschil is echter geen beletsel voor een ontmoeting.
Wat Man bijt Hond vooral laat zien is dat “normale” echte Vlamingen onderling zoveel van elkaar kunnen verschillen en dat is bevrijdende televisie. Zoveel éénvoud is prettig om naar te kijken omdat het ons toont hoe verschillend “het gewone” kan zijn zonder dat het spectaculair moet worden. We blijven kijken omdat de mensen “wennen” zonder echter steeds dezelfde te zijn.
Wat dan met psychiatrische patiënten? Zij zijn toch niet gewoon? Zij zijn toch niet normaal?. Ook bij psychiatrische patiënten is in dit verschil iets van het gewone terug te vinden: het gewone van de angst, het gewone van de onvolmaaktheid, het gewone van de gedrevenheid… Laten we vooral ook niet vergeten dat psychiatrische patiënten even veel van elkaar verschillen als buurtbewoners van elkaar verschillen.
We hebben het al een tijdje over het woord “gewoon” en ook “gewenning” we vinden een deel van “wonen” daarin terug. Dit in tegenstelling met wat we verstaan onder het Duitse bijna onvertaalbare woord “Unheimlich”. Als we ons “Unheimlich” voelen dan zijn we niet op ons gemak. Het vreemde verontrust ons. Er is iets wat we niet kunnen plaatsen en dat maakt ons angstig. Maar, we kunnen wennen aan elkaar en dat is belangrijk. We kunnen wennen aan het verschil en op dat moment is het woord “normaal” niet meer belangrijk. Op die manier kan je ook wennen aan iemand met een psychiatrische problematiek en dan heeft het woord “normaal” geen functie meer.
Gewenning is er niet onmiddellijk, dat vraagt tijd. De patiënte die ’s morgens eerst voor onrust zorgde in de buurt omdat ze al zo vroeg op stap is wordt nu begroet met haar naam. “Ja, we kennen haar en zij kent ons… Ze is altijd vroeg op stap, heel vroeg en ze passeert hier vaak. Ze wandelt steeds… We kennen haar.” (glimlach). Het contact groeide geleidelijk en bracht herkenning
Laten we dan ook de tijd nemen aan elkaar te wennen. Het hoeft niet altijd onmiddellijk te zijn of heel snel. Dit besef van traagheid alleen al kan ervoor zorgen dat onrust en paniekreacties geen plaats krijgen in de onderlinge contacten.
En laten we vooral blijvend het verschil maken.
De Klik kan je wat betreft werking naast Poco Loco plaatsen. We denken dat het een goede zaak is om zoveel mogelijk kleine plaatselijke initiatieven op dit vlak te zien ontstaan, liefst met een band naar de plaatselijke gemeenschap zodat integratie gestimuleerd wordt.
Ontmoetingscentrum De Klik, Hundelgemsesteenweg 270, contactpersoon Magda Fouquaert, tel. 09 252 16 45 of 09 210 47 70, e-mail mailto:magda.fouquaert@pccaritas.zvi.org?subject=Klik, open op dinsdag & donderdag van 16 tot 21 uur